Dünyada her yıl binlerce çocuk açlıktan ölüyorken, diğer
yanda binlerce çocuk obezite ile savaşıyor maalesef.
Peki Türkiye'de durum nedir diye bakarsak , biz de yavaş
yavaş çocukluk obezitesi ile tanışmaya başladık hatta bu günlerde bu oldukça
fazlalaştı.Bu durumun ek gıdaya geçişle de ilgisi var , fakat en büyük faktör
tabi ki çok miktarda katkı gıdalı ürünler, mısır şurubu, rafine şeker gibi
zararlı gıdaların fazla tüketilmesi , tüketilmeye teşvik edilmesi ve çocukların
bunlarla erken yaşta tanıştırılması.
Dünyadaki tüm ülkelerin katıldığı, 2001 yılındaki 54. Dünya
Sağlık Örgütü Toplantısında ;
Anne
sütü ile beslenen bebeklerde tamamlayıcı besinlere 4-6 aylar arası yerine, 6.
ayda başlanması kararı alındı.Ek gıdaya geçişte ise , bu gıdalar anne sütü
yerine değil anne sütünün yanında verilmeli kararı alınmıştır.
Peki neden ek gıdaya
erken geçmeyelim?
Çünkü henüz bebeğimiz ek gıdayla tanışmak için fizyolojik
açıdan hazır değil, öncelikle bebekte yutma refleksinin gelişmesi 6. aydan
itibaren gelişiyor, vücudundaki organların besinleri sindirmesi de(böbrek,
karaciğer, bağırsaklar v.b) ancak yine 6. aydan itibaren ek gıdayı sindirmeye
hazır hale geliyor.Ayrıca 6. aydan önce
başlanan ek gıdada ,
·
bebekte alerji riski artar,
·
Zatürre gibi rahatsızlıkların olma olasılığı
artar,
Bu sebeplerden dolayı erken ek gıdaya geçiş sürecinde
aslında bebeğimize zarar vermiş oluyoruz, ve bu verdiğimiz zararı zaman
içersinde bebek büyüdükçe çeşitli hastalıklara sebep olduğunda görebiliyoruz.
Bebekler
Tamamlayıcı Beslenmeye Geçmeye Hazır
Olunca bazı fiziksel gelişmeleri de tamamlamalarını bekliyoruz;
Tamamlayıcı Beslenmeye Geçmeye Hazır
Olunca bazı fiziksel gelişmeleri de tamamlamalarını bekliyoruz;
-Destekle ya da desteksiz oturmaya başlamış
-Basını
rahatça tutan
-El, ağız ve göz koordinasyonu
gelişmiş
-Katı
besinleri yutabilen
Elbette bunun yanı sıra , 6. aydan itibaren anne sütündeki
çinko ve demirin azalması sebebi ile ,
-Anne
sütü ile beslenen altı aylık bir bebekte;
Başta çinko ve demir olmak üzere
bazı mineral gereksinimlerinin karşılanması için tamamlayıcı besine geçilmesi
gerekmektedir.
Ek gıdaya
geçişte önemli olan nokta , bebeğimizi optimal düzeyde beslemek olmalıdır;
yani eğer
az miktarda beslersek bebeğimiz beslenme bozukluğuna bağlı olarak gelişim
geriliği gösterecek , veya ayına uygun olmayan şekilde çok fazla miktarda beslenirse
ör. fazla protein verme böbreklerine yük oluşturacağı için , ilerleyen yaşlarda
hipertansiyon , obezite , şeker hastalığı gibi rahatsızlıkların görülme
olasılığı artmaktadır.
Ek
Ek Gıda İle ilgili Doğru Bilinen Yanlışlar;
Ø
Yanlış: Gece sık uyanan bebeklere ek
besin
verilmelidir.
Doğru: Bebekler
ayrılma endişesi
nedeni ile
6.ay civarında sık uyanırlar. Bu durumda
bebeğin kilo alımı, uykuya geçişteki uygulamalar
değerlendirilmelidir.
Annenin dinlenmesi, bebeğin doğru teknik ve sık aralarla
emzirilmesi
ile süt yapımının artırılabileceği göz önünde
tutulmalı ve erken tamamlayıcı besinlere
geçilerek bebeğin hastalık riski artırılmamalıdır.
Ø
Yanlış:Ayda
1-1.5 kg alırken, ayda 500-600 gram almaya başlayan bir bebekte ek besine
başlanmalıdır.
Doğru: Anne sütü ile beslenen bebeklerde 4-6 ay civarında
kilo alımında duraklama gözlenebilmektedir.Tartı alımı sürekli aynı hızda
olmayabilir. Ayda en az 500 gram
civarında alıyor olmak yeterli
Ø
Yanlış: Emdikten sonra hemen uykuya
geçmeyen bebeklerde süt yetmiyor endişesi ile ek besine başlanmaktadır.
Doğru: Bebek 4 ay civarında emdikten sonra hemen
uykuya geçmeyebilir. Bu aylarda etrafa olan ilgisi artmıştır. Bu durum doğaldır.
Ø
Yanlış: Bazı bebekler tek başına anne
sütü ile beslenirken ayda 1-1.5 kg alabilmektedir. Böyle hızlı kilo alan
bebeklerde şişmanlığı önlemek amacı ile su başlanmakta, ek besinlere erken
geçilmektedir.
Doğru: Anne sütü ile beslenirken gözlenen bu hızlı kilo alma daha sonra tartı
artışında belirgin bir yavaşlama biçiminde seyretmektedir. Böyle bebeklere
erken ek besine başlanmamalıdır,
Ø
Yanlış: Annenin yetersiz beslendiği
düşünülen bebeğe altıncı aydan önce tamamlayıcı besine başlaması
Doğru: Anne dengeli beslenmiyorsa vitamin ve mineral
desteği yapılmalı. İlk altı ayda 1200 ünite D vitamini vermek (artık
rutin), ama tamamlayıcı beslenmeye erken
geçmemek
Ø
Yanlış: Sağlıklı beslenme adına bebeklere
kırmızı et az veriliyor
ya da tamamlayıcı besinlere yağ eklenmiyor.
ya da tamamlayıcı besinlere yağ eklenmiyor.
Doğru: Hayvansal besinleri erişkinler az, çocuklar
fazla tüketmeli (genel olarak aşırı protein tüketiminden de kaçınarak).
Bebekler için en sağlıklı yağ zeytinyağıdır.
ü
Bilimsel araştırma sonuçlarına göre obezitenin
etiyolojisinde;
-Erken
tamamlayıcı besine geçmek
-Hazır
bebek mamaları ile beslenmek önemli
bir faktör.
Anne
sütü ile beslenmek elbette obeziteden koruyucu
bir etken olarak ortaya çıkmaktadır.
Bir sonraki yazıda ek gıdaya geçerken nelere dikkat edelim ,
geçiş sürecinde ilk olarak bebeğimize neler verelim onlardan bahsedeceğim,
Sevgiyle kalın:)